Main content
Sorry, this episode is not currently available

Ceud bliadhna bho rugadh D貌mhnall Iain Dhonnchaidh - 1/2

A鈥 comharrachadh ceud bliadhna bho rugadh D貌mhnall Iain D貌mhnallach, D貌mhnall Iain Dhonnchaidh.
Marking a hundred years since the birth of Peninerine poet Donald John MacDonald.

Rugadh D貌mhnall Iain D貌mhnallach ann am Peighinn nan Aoireann an Uibhist a Deas air an 7mh den Ghearran ann an 1919. Bhuineadh e do theaghlaichean air taobh athar agus a mh脿thar a bha s貌nraichte a thaobh an e貌lais agus an 霉idh a bha aca ann an eachdraidh, 貌rain agus dualchas. Air taobh a mh脿thar b鈥 e an 鈥渃olaiste鈥 a bh鈥 aca air Taigh Aonghais Ruaidh, taigh a sheanar ann an Snaoiseabhal, far am biodh daoine a鈥 cruinneachadh ag ionnsachadh 貌rain, eachdraidh is p矛obaireachd. Air taobh athar b' e an seanchaidh ainmeil Donnchadh MacDh貌mhnaill 'ic Dhonnchaidh, Donnchadh Clachair, a b' athair dha, agus bha Niall, br脿thair athar, cuideachd aithnichte mar sgeulaiche ged a bha e caran di霉id.
Dh鈥檉h脿g D貌mhnall Iain an sgoil aig ceithir bliadhna deug agus bha e gu math toilichte a ch霉l a chur rithe. Chaidh e a dh鈥檕bair air cruit athar agus b鈥 ann mun 脿m sin a th貌isich e air d脿in a鈥 dh猫anamh. A r猫ir Bill Innes ,鈥 bha D貌mhnall Iain mar Burns nuair a th貌isich e air 霉idh a ghabhail anns na caileagan. B鈥檃nn an uairsin a thoisich e air dain a sgr矛obhadh.鈥
Bha 霉idh mh貌r aige anns a' bh脿rdachd aig Iain MaCodrom agus dh鈥檌onnsaich e t貌rr bho bhith a rannsachadh an d貌igh sgr矛obhaidh aige. Bha buaidh mh貌r aig b脿rdachd br脿thair a mh脿thar, D貌mhnall Ruadh Ph脿islig, air cuideachd,.
Bha an creideamh Caitligeach a-riamh cudromach do Dh貌mhnall Iain agus, ged a th脿inig e tro iomadh d霉bhlan agus d貌rainn nuair a bha e na phr矛osanach sa Ghearmailt fad c貌ig bliadhna aig 脿m an D脿rna Cogadh, b' ann 脿s d猫idh dha aois d脿 fhichead bliadhna a ruighinn a dh'fh脿s e dha-r矛ribh dl霉th do chreideamh.
B' ann nuair a bha e na phr矛osanach sa champa a th貌isich e air a' bh脿rdachd 'Moladh Uibhist', leis na choisinn e Cr霉n a' Bh脿ird aig M貌d Ghlaschu ann an 1948, ged nach do chr矛ochnaich e a' bh脿rdachd gus an do thill e dhachaigh 脿s a' chogadh.
Ged a nochd a bh脿rdachd ann an deifir irisean thar nam bliadhnaichean, b鈥 ann ann an 1998 a nochd cruinneachadh sl脿n den bh脿rdachd aige anns an leabhar 鈥淐h矛 Mi鈥 a chaidh a dheasachadh le Bill Innes.

Tha Catr矛ona Mhoireach cuide ri c脿irdean is luchd-e貌lais Dh貌mhnaill Iain a鈥 toirt s霉il air a bheatha agus a bh脿rdachd anns an t-sreath seo. Tha D貌mhnall Iain Dhonnchaidh e fh猫in ri chluinntinn ag innse mun a' bhuaidh a bh鈥檃ig b脿ird eile air an obair aige agus a' bhuaidh a bh鈥 aig an D脿rna Cogadh air agus e na phr矛osanach.

30 minutes

Broadcasts

  • Tue 5 Feb 2019 12:00
  • Tue 5 Feb 2019 22:00
  • Sun 10 Feb 2019 10:03