Rhybudd i Lafur
Yfory fe fydd Llafur Cymru yn cyhoeddi canlyniadau arolwg y blaid o'i pherfformiad yn etholiadau'r cynulliad. Mae'n debyg y bydd yr adroddiad hwnnw yn ddi-flewyn ar dafod ynglŷn â methiannau’r blaid ac yn ei chyhuddo o fethu ac addasu i newidiadau cymdeithasol yng Nghymru.
Mae pob plaid wleidyddol yn cynnal ymchwiliadau tebyg yn sgil etholiad ond mae'n hynod anarferol iddyn nhw gael eu cyhoeddi. Yn wir hwn yw'r tro cyntaf i mi gofio i hynny ddigwydd ac mae'n arwydd bod Llafur Cymru am sicrhâi bod ei haelodau a'i chefnogwyr yn sylweddoli'r pa mor ddifrifol yw sefyllfa'r blaid.
Fe fydd yr adroddiad yn nodi bod y blaid yn wynebu problemau ar dair ffrynt. Yn gyntaf cafwyd cynnydd llawer mwy sylweddol yn y bleidlais Geidwadol yng Nghymru eleni nac yn etholiadau lleol Lloegr neu etholiad yr Alban. Yn ail cafodd y Blaid ei churo'n rhacs ymhlith y Cymry Cymraeg ac yn drydydd mae cynnydd araf y Democratiaid Rhyddfrydol yn y dinasoedd yn erydu pleidlais y blaid.
Nid nod yr adroddiad yw cynnig atebion ond ceisio sicrhâi nad yw'r aelodau'n meddwl bod y newid yn Downing Street yn ddigon i adfer sefyllfa'r blaid Gymreig. Deallaf fod yr adroddiad yn pwysleisio nad yw apelio at y bleidlais graidd bellach yn dacteg effeithiol gan fod maint y bleidlais honno yn gostwng yn gyson oherwydd newidiadau l cymdeithasol ac economaidd.
Fe fydd yr adroddiad yn cael ei gyflwyno i'r grŵp Llafur yn y cynulliad sydd ar dasg o lunio cynllun i adfer sefyllfa’r blaid.
Golygydd Materion Cymreig y ³ÉÈËÂÛ̳ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
