³ÉÈËÂÛ̳

Mae Dydd Gŵyl Dewi'n dod. Roedd 'na Ddraig Goch ar y wal a daffodils ar y ddesg yng nghynhadledd newyddion y llywodraeth heddiw a Rhodri Morgan mewn hwyliau da wrth draethu ar bopeth o lwyddiant y tîm rygbi i hawliau dynol yn Tsiena.

Ond roedd 'na eithriad, un pwnc lle'r oedd ymateb y Prif Weinidog yn ddigon swrth. Pan ofynnais iddo beth oedd yn digwydd ynghylch yr ELCO iaith a'r strategaeth addysg Gymraeg dyma oedd ei ymateb "Mae'n anodd iawn gwneud running commantary ar y pethau 'ma...mae'r strategaeth hefyd yn mynd ymlaen". Nawr, o gofio safonau arferol Rhodri a'i barodrwydd i barablu am unrhyw beth dan haul bron mae'r ateb cwta hwnnw yn rhyfeddol.

Pam felly yr oedd Rhodri mor amharod i draethu? Wel, mae 'na esboniad syml. Yn enwedig yn sgil yr helynt ynghylch "Y Byd" mae Plaid Cymru yn benderfynol o ddelifro ELCO fydd yn plesio cenedlaetholwyr ieithyddol. Mae Llafur ar y llaw arall yr un mor benderfynol na ddylid cymryd unrhyw gam allai arwain at orfodaith yn y sector breifat. Mae'n debyg bod sawl trafodaeth faith rhwng y Prif Weinidog a'i Ddirprwy wedi methu sicrhâi cyfaddawd hyd yn hyn a dyw geriad aneglur y cytundeb clymblaid o ddim cymorth.

Mae'r Ceidwadwyr yn gwneud eu gorau glas i fanteisio ar y sefyllfa. Heddiw cyhoeddodd y blaid y bydd 'na gyfieithu ar y pryd am y tro cyntaf erioed yn ei chynhadledd yr wythnos hon. Yn ogystal addawyd y byddai llywodraeth Geidwadol yn cynyddu'r cymorth i'r Wasg Gymraeg i'r chwe chan mil o bunnau yr oedd "Y Byd" yn deisyfu. O safbwynt yr ELCO galwodd y blaid am gais syml fyddai'n trosglwyddo'r hawliau deddfu ieithyddol cyflawn o San Steffan i Gaerdydd.

Pryd y'n ni'n debyg o weld yr ELCO felly? "Yn y Gwanwyn" yw'r ateb swyddogol. Wel y tro diwethaf edrychais i mae'r blodau mas a'r corau meibion yn dechrau canu "Moliannwn". Mae amser yn mynd yn brin!

• Llyfrnodi gyda
• |
• |
• |
• |
• - Beth yw hwn?