Syniad Bach
Un o'r arfau y mae llywodraeth y cynulliad yn defnyddio i geisio lleddfu effeithiau'r argyfwng economaidd yw cynyddu'r nifer o dai fforddiadwy sy'n cael eu codi. Mae'n syniad da. Mae'n creu gwaith i adeiladwyr ac yn ymateb i angen go iawn. Ond mae 'na rhywbeth arall y gallai'r Llywodraeth, neu yn hytrach y Llywodraeth a'r Cynghorau ystyried fyddai'n gwneud gwahaniaeth i'r sefyllfa dai yn enwedig yn yr ardaloedd gwledig.
Am y tro cyntaf ers degawdau mae na dai ar gael am brisiau rhesymol yn yr union ardaloedd hynny lle roedd hi bron yn amhosib i bobol leol fforddio prynu tan yn ddiweddar. Am wn i mae rhain yn dai neu'n dai haf y mae'r perchnogion yn gorfod eu gwerthu- am unrhyw bris bron.
Mae cipolwg sydyn ar wefannau y gwerthwyr tai yn ddadlennol. Yng Ngogledd Penfro, er enghraifft mae 'na ddigonedd o fythynnod a thai dechau ar werth am rhwng £100,000 a £150,000. Mae'r un peth yn wir ym Mhen Llŷn. Mewn amgylchiadau arferol fe fyddai'r tai yma o fewn cyrraedd cyplau ifanc ar gyflogau cymharol isel. Y broblem yw, wrth gwrs. nad yw'r amgylchiadau'n arferol ac mae hi bron yn amhosib sicrhâi morgais.
Nawr dyma i chi ffaith fach ddiddorol. Tan y saithdegau roedd hi'n gwbwl arferol i awdurdodau lleol gynnig morgeisi. Diflannodd yr arfer yn wyneb y cystadlu ffyrnig rhwng y Banciau a'r Cymdeithasau Adeiladu am fusnes ond mae'r pŵer cyfreithiol yn bodoli o hyd. Hynny yw fe fyddai'n bosib i Gyngor Sir Benfro, dyweder, fenthyg arian (ac mae 'na arian ar gael i gynghorau ei fenthyg) ac yna benthyg yr arian yna ymlaen i deuluoedd lleol brynu cartrefi. Mae ambell i gyngor yn Lloegr eisoes yn ystyried y syniad.
Jyst dweud.
Golygydd Materion Cymreig y ³ÉÈËÂÛ̳ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
SylwadauAnfon sylw
Ffaith fach ddiddorol efallai, ond Adam Price eisioes wedi codi syniad morgeisi gan awdurdodau lleol yn ystod yr hydref.
"https://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/2008/10/09/council-mortgage-call-91466-21996654/
Damia! A dyna fi'n meddwl fy mod yn bod yn wreiddiol. Mae'n werth nodi bod y "Local Government Network" yn gweithio'n galed ar y pwnc hwn ac mae 'na gyfle i'n cynghorau gwelidg yn fan hyn!
Fe fydde unrhyw un ag unrhyw synnwyr yn cadw draw oddi wrth prynnu unrhyw dy yn y presennol. Mae gan prisiau tai lot o gwympo i'w gwneud. Ar gyfarteledd....mae marchnad sy'n cwymp yn cymeryd 3-5 mlynedd. Roedd prisiau tai ar eu mwyaf yn Hydref 2007. Wrth-gwrs, fydd Gordon Brown yn gwneud ei eithaf i gael y gwallgofrwydd i ail-gynnau......ond fel y dywedodd rhywun rhwy dro.....'you can't buck the market'
Pwynt digon teg...ond ar yr adeg iawn oni fyddai cynnig morgais "fast trac" i bobol leol yn syniad da?