Ar y Bocs
Am resymau amlwg dydw i ddim wedi 'sgwennu llawer ynghylch trafferthion ITV Cymru ac ymateb S4C a'r ³ÉÈËÂÛ̳ i'r trafferthion hynny.
Cefndir y cyfan wrth gwrs yw dadl ITV plc nad yw rhaglenni "rhanbarthol" yn gynaliadwy yn y tymor hir oherwydd y chwyldro digidol a'r amgylchiadau economaidd. Mae'n ymddangos bod Ofcom, y Llywodraeth Brydeinig, y Cynulliad a'r darlledwyr eraill i gyd wedi derbyn y ddadl honno gan chwilio am ffyrdd i roi cymorth i ITV gynnal y gwasanaethau lleol.
Pam felly y mae a UTV, y cwmnïau annibynnol sy'n darparu gwasanaethau Sianel Tri'r Alban a Gogledd Iwerddon, wedi cyhoeddi eu bod yn cynyddu eu horiau lleol yn sylweddol?
Mae'r esboniad yn ddigon syml. Mae'r ddau gwmni wedi sylwi bod TV3, yr orsaf yn Weriniaeth Iwerddon sy'n ail-ddarlledu cyfran helaeth o raglenni ITV, yn talu llawer yn llai amdanyn nhw.
Trwy ddangos llai o raglenni rhwydwaith mae STV a UTV yn ceisio ennill yr hawl i dalu pris y farchnad am raglenni y maen nhw'n dymuno eu cael yn hytrach na chyfrannu at y coffrau canolog yn unol â fformiwla hanesyddol.
Os ydy'r ddau gwmni yn llwyddo mae 'na beryg difrifol y bydd Cymru'n colli mas. Yn y fath amgylchiadau fe fyddai'n rhaid i Ofcom ail-ystyried y cwestiwn o drwydded Sianel Tri annibynnol i Gymru ac fe fyddai'r trafodaethau presennol braidd yn amherthnasol.