Meddwl pethau mas...
Mae'n ddyddiau cynnar i'r llywodraeth newydd yn San Steffan ond o leiaf mae'r dyddiau o ansicrwydd a'r bwrlwm newyddiadurol yn gostegu. Wrth i mi adael Westminster yn hwyr neithiwr roedd pentref pebyll y cyfryngau ar College Green yn cael ei ddatgymalu a mawrion newyddiaduraeth wleidyddol yn disgwyl am dacsis neu'n ymlwybro tua'r tiwb.
Serch hynny wrth i'r ddeuawd newydd ymgartrefu yn Downing Street mae 'na sawl cwestiwn ynghylch goblygiadau'r cytundeb i Gymru.
Rwyf wedi crybwyll eisoes y broblem ynghylch pennu Mai'r 7fed 2015 fel dyddiad yr etholiad cyffredinol nesaf. Nawr mae'n bosib y byddai 'na fantais i Lafur mewn cynnal etholiad cynulliad ar yr un diwrnod ac Etholiad Cyffredinol ond dydw i ddim yn gweld y peth yn digwydd. Mynegodd Carwyn Jones ei bryder ynghylch y sefyllfa yn y Cynulliad ddoe a'r consensws yn y Bae yw y bydd yn rhaid cymryd camau i newid dyddiad yr etholiad cynulliad os oes rhaid.
Mae 'na broblem amseru arall yn codi ei phen. O'r hyn glywais i yn San Steffan y bwriad yw cynnal refferendwm ar y bleidlais amgen ym mis Mai 2011 ar yr un diwrnod ac etholiad y Cynulliad. Dyw hynny ddim yn gymaint o broblem a'r un etholiadol ac fe fyddai gwneud hynny yn gadael hydref eleni yn glir ar gyfer y refferendwm ynghylch pwerau'r cynulliad.
Ar y llaw arall mae'n werth cofio stranciau'r Torïaid a'r Democratiaid Rhyddfrydol ynghylch y syniad o gynnal refferendwm y cynulliad ar ddiwrnod yr etholiad. Roedd y ddwy blaid yn teimlo mor gryf am y peth nes iddyn nhw fygwth blocio cynnal y bleidlais o gwbwl pe bai hi ar un diwrnod a'r etholiad.
Dyma ddywedodd ar y pryd;
"Credaf ei bod yn bwysig hefyd na chaiff y refferendwm ei gynnal yr un diwrnod ag etholiadau'r Cynulliad- ein hetholiad cyffredinol yng Nghymru. Mae angen cynnal dwy ymgyrch bwysig ar wahân: un ar gyfer etholiadau'r Cynulliad ac un ar gyfer y refferendwm. Credaf na fyddai drysu rhwng y ddwy ymgyrch a'u gweld yn gwrthdaro ac yn gorgyffwrdd o fudd o gwbl i'r ymgyrch 'ie' nac i ymgyrch etholiadau'r Cynulliad."
Onid yw'r un peth yn wir am refferendwm ynghylch y bleidlais amgen?
Mae bras gytundeb Llywodraeth San Steffan hefyd yn cynnwys nifer o addewidion sy'n ymwneud a meysydd datganoledig fel addysg ac Iechyd. Er nad yw'r ddogfen yn dweud hynny gellir cymryd mai polisïau "Lloegr yn unig" yw'r rheiny. Ond, cyn belled ac mae angen deddfwriaeth i gyflawni'r polisïau, o dan y setliad presennol gallai'r mesurau hynny cynnwys cymalau sy'n benodol Gymreig a/neu gymalau Cymru a Lloegr.
Gyda llywodraethau o wahanol liwiau yn San Steffan a'r Bae rydym ar dir newydd o safbwynt llunio cymalau o'r fath. Mae hynny'n ddadl arall efallai dros symud yn weddol fuan tuag at setliad datganoli fwy eglur.
Golygydd Materion Cymreig y ³ÉÈËÂÛ̳ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
