Dyrchafwch ef yn ben
Ymhen rhyw chwe wythnos fe fyddwn yn gwybod pwy yw arweinydd newydd Plaid Cymru. Mae'r ras honno yn profi'n llawer mwy diddorol na'r disgwyl ond mae 'na gwestiwn gen i am arweinyddiaeth plaid arall sy'n ddim agosach i'w ateb. Dyma fe. Pwy yw arweinydd y Blaid Geidwadol Gymreig - os ydy'r blaid honno'n bodoli o gwbwl?
Yn fy nisgwyl y bore yma roedd datganiad newyddion o brif swyddfa'r Ceidwadwyr yn Llundain yn cyhoeddi sefydlu trefn newydd i'r blaid yng Ngogledd Iwerddon. Yn wir yn ôl y datganiad fe fydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol Gogledd Iwerddon yn blaid 'gwbwl newydd' fydd yn mwynhau annibyniaeth (autonomy) o fewn y blaid Brydeinig. Fe fydd y blaid yn cynnal etholiad i ddewis ei harweinydd o fewn blwyddyn. Sylwer mai 'arweinydd y blaid' yw hwn i fod nid 'arweinydd grŵp' nac unrhywbeth felly.
Beth yw'r model ar gyfer y blaid newydd hon? Mae'r datganiad yn gwbwl eglur. Dyma mae'n ei ddweud.
"The main Board of the Conservative Party yesterday agreed to the reconstitution of the Northern Ireland Conservatives on the same basis as the Welsh Conservative Party."
Nawr os nad ydw i'n dwpsyn o'r radd flaenaf mae'r datganiad hwnnw yn awgrymu bod Andrew R T Davies yn arweinydd ar y Blaid Geidwadol Gymreig yng ngolwg prif fwrdd y blaid Brydeinig. Mae yntau wrth gwrs wedi gwadu hynny droeon gan fynnu mai arwain grŵp y cynulliad yn unig mae'n gwneud.
Efallai bod angen meataffisegydd neu ddiwinydd i ddeall y berthynas rhwng pleidiau Ceidwadol Cymru, Gogledd Iwerddon a'r Deyrnas Unedig. Efallai eu bod fel y drindod, yr un yn dri a'r tri yn un, ond nid mater haniaethol dibwys yw union ddiffiniad swydd Andrew R T Davies.
Cymerwch y smonach lwyr ynghylch canslo cynhadledd Ceidwadwyr Cymru rhai wythnosau yn ôl.
Barn sawl Aelod Cynulliad Ceidwadol yw bod y penderfyniad hwnnw wedi gwneud niwed difrifol i'r blaid. Penderfyniad gan fwrdd y blaid Gymreig oedd hwn - corff y mae Andrew R T Davies yn aelod ohono ond un nad yw e, yn ei farn ef, i fod i'w arwain. Mae'n debyg felly nad oedd yn meddwl mai ei le fe oedd ymyrryd yn y penderfyniad a mynnu bod y bwrdd yn callio.
Os felly, boed felly ond dyw e ddim yn syndod efallai bod un Aelod Cynulliad Ceidwadol wedi gwneud y sylw hwn.
" It's at times like this that we miss Nick Bourne."
ON Yn sgil cyhoeddi'r blogbost hwn mae Andrew wedi datgelu bod trafodaethau'n digwydd ynghylch yr angen am arweinydd gwleidyddol i'r blaid Gymreig.
Golygydd Materion Cymreig y ³ÉÈËÂÛ̳ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
SylwadauAnfon sylw
Os nad yw Andrew RT Davies yn fodlon bod yn arweinydd Y Blaid Geidwadol yng Nhymru yn ogystal a bod yn arweinydd y Ceidwadwyr yn Y Cynulliad, onid yw hynny'n dangos nad yw'n credu fod Cymru yn wlad ar wahan i Loegr, mai dim ond rhanbarth datganoledig o Loegr yw hi?