Gwely a Brecwast
Fe gaeodd enwebiadau ar gyfer yr etholiad ddoe ac os edrychwch chi ar wefannau'r cynghorau fe wnewch chi sylwi ar un newid bach ers yr etholiad diwethaf.
Am y tro cyntaf mae hawl gan ymgeiswyr i ofyn i'w cyfeiriadau cartref beidio gael eu cyhoeddi ar y rhybudd etholiad a phapurau pleidleisio. Yn lle hynny mae'r dogfennau perthnasol ond yn enwi'r etholaeth lle mae'r ymgeisydd yn byw.
Mae nifer o ymgeiswyr wedi cymryd mantais o'r newid. Ar Ynys Môn, er enghraifft, mae pedwar o'r saith ymgeisydd sef David Owen, Dylan Rees, Anthony Ridge Newman a Matt Wood wedi dewis peidio cyhoeddi eu cyfeiriadau. Mae Elaine Gill, Albert Owen a Peter Rogers ar y llaw arall yn cyhoeddi eu cyfeiriadau cartref.
Nawr, ar yr olwg gyntaf mae'r newid bach yma'n ymddangos yn rhesymol fel rhan o ymgais i ddiogelu preifatrwydd a diogelwch teuluoedd yr ymgeiswyr. Ar y llaw arall roedd y newid yn ddadleuol. Pleidleisiodd TÅ·'r Cyffredin o'i blaid y llynedd, wythnosau'n unig cyn i'r helynt dreuliau ffrwydro.
Roedd y wybodaeth am gyfeiriadau o etholiadau'r gorffennol yn rhan o'r dystiolaeth a ddefnyddiwyd gan newyddiadurwyr i ganfod camymddwyn, yn enwedig achosion o "fflipio", yn ystod yr helynt hwnnw. Ar y pryd cafwyd cyhuddiadau bod y newid yn y gyfraith yn rhan o ymdrech gan rai i gelu camymddwyn.
Un ffaith fach ddiddorol i chi. Dim ond ymgeisiwyr mewn etholiadau seneddol sy'n cael y fraint yma, os braint mohoni. Mae ymgeiswyr mewn etholiadau eraill o hyd yn gorfod caniatáu cyhoeddi eu cyfeiriadau llawn.
Golygydd Materion Cymreig y ³ÉÈËÂÛ̳ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
SylwadauAnfon sylw
Oes na reswm arall i beidio rhoi cyfeirad ? A fydd hyn yn rhoi mwy o sylw i enw'r ymgeisydd a'r Blaid. A fydd yn caniatau defnyddio print mwy gan wneud yr enw yn fwy amlwg. Dim ond gofyn ?
Rheswm arall wrth gwrs dros beidio datgelu fyddai cyddio'r ffaith nad yw'r ymgeisydd yn byw yn yr etholaeth. Dwi yn credu fod hynny yn berthnasol gyda rhai o'r enwau uchod ond nid y cyfan.
Hollol hurt! Sefyll am swydd cyhoeddus a gwneud hi'n amhosib i'r rhai fydd eisiau cysylltu wneud. I mi hwn yw un o'r rhesymau dros ddiffyg diddordeb mewn gwleidyddiaeth. Tystiolaeth arall na dewis gyrfa ydyw, yn lle gwneud y peth iawn a chynrychioli dy bobol.