Rhagdybio...
Mae'n ddiwrnod cymharol dawel yn y gwaith heddiw. Gallwn fod yn saff bod trafodaethau ynghylch y gyllideb yn digwydd yn rhywle ac efallai cawn ni achlust o sut mae pethau'n mynd yn y man.
Mae gen i gyfle felly i ddweud gair am un stori Brydeinig sef darlith Nick Clegg ynghylch hiliaeth a draddodwyd y bore 'ma. Roedd 'na un frawddeg oedd yn sefyll allan i fi sef hon:
"The real lesson from the last 30 years is it is not enough for a society to reject bigotry. Real equality is not just the absence of prejudice. It is the existence of fairness and opportunity too."
Mae'r pwynt yn un diddorol ac yn sicr mae'n bosib i unigolyn neu gymdeithas fod yn rhydd o ragfarnau negyddol tra'n parhau i goleddu rhagdybiaethau ynghylch lleiafrifoedd.
Cafwyd enghraifft o hynny yr wythnos hon yn yr ymateb i a gyhoeddwyd gan sefydliad Demos ynghlch gwladgarwch Prydeinig.
Mae'r adroddiad drwyddi draw yn ddiddorol ond yr agwedd a ddenodd sylw'r wasg oedd y canfyddiad bod Mwslimiaid yn fwy gwladgarol na thrwch y boblogaeth. Fel ei gilydd roedd papurau ar y dde a'r chwith fel pe bai nhw wedi eu synnu gan y canfyddiad. Hynny yw, roedd hyd yn oed papurau na ellir eu cyhuddo am eiliad o fod yn rhagfarnllyd ynghylch Mwslemiaid a rhagdybiaeth ynghylch agweddau Mwslemiaid tuag at y Deyrnas Unedig.
Nid hwn yw'r tro cyntaf i Demos chwalu rhagdybiaeth ynghylch Mwslemiaid Prydain. Yn ôl yn Mis Mehefin (ar sail yr un arolwg, mae'n ymddangos) cyhoeddodd y sefydliad ynghylch agweddau gwahanol gymunedau ffydd tuag at y ffordd y mae Prydain yn trin pobol hoyw.
Yn reddfol fe fyswn i wedi rhagdybio mai anffyddwyr ac yna efallai Cristnogion neu Iddewon fyddai'r mwyaf brwd dros hawliau bobol hoyw. Nid felly, Sikhiaid a Mwslemiaid oedd y ddwy gymuned ar frig y rhestr oedd yn cefnogi deddfwriaeth gyfarataledd.
Roedd adroddiad Demos yn ymddangos fel pe bai'n gwrthddweud arolwg gan Gallup yn ôl yn 2009 pan holwyd dros fil o Fwslemiaid Prydeinig. Doedd dim un ohonyn nhw'n credu bod rhyw hoyw yn foesol dderbyniol.
Ond does 'na ddim anghysondeb rhwng y ddau ganlyniad o reidrwydd. Mae'n ddigon posib i aelod o leiafrif sydd dan bwysau ymfalchïo yn y ffordd y mae'r gyfraith yn amddiffyn hawliau lleiafrif arall - heb gymeradwyo daliadau neu weithredoedd y lleafrif hwnnw.
Peth peryg fyddai rhagdybio'n wahanol.
Golygydd Materion Cymreig y ³ÉÈËÂÛ̳ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
