Unbenaethau a brenhinoedd; gwladgarwyr a bradwyr; bwystfilod a saint. Y mae Michael 'Mickey' Burn MC wedi adnabod y rhain i gyd. Ac wedi eu goroesi bob un!
Bellach y mae o'n 97 mlwydd oed ac mae wedi cael ei ddweud ei fod o wedi treulio deg bywyd i bob un pawb arall.
Yn wir yn 么l ei gyfaddefiad ei hun yn ei flynyddoedd cynnar cofleidiodd dri awto-cratiaeth: Natsiaeth, Comiwnyddiaeth a Chatholigiaeth. A fo ydy'r unig un sy'n dal yn fyw sydd wedi cwrdd ag Adolf Hitler a Franklin Roosevelt.
Roedd ei dad yn ysgrifennydd, twrnai a ffrind mynwesol i'r brenin a'i fam yn aeres gyfoethog ac aeth Michael i astudio'r Clasuron yn Rhydychen lle roedd o'n ffrind a chariad i Unity Mitford fondigrybwyll a'r ysbiwr Sofietaidd Guy Burgess. Ym 1936 ymunodd Burn 芒'r Times ond y flwyddyn ddilynol pan ddaeth gwir gynlluniau Hitler yn amlwg fe enlistiodd.
Enillodd y Military Cross am arwain gr诺p o gomandos yn 'Operation Chariot', sef y cyrch chwedlonol ar St Nazaire. Yn ystod y noson honno yng ngheg y Loire enillodd 5 o filwyr y VC - y nifer mwyaf erioed mewn un cyrch.
Fe gafodd Micky ei ddal a thra roedd yn Colditz fo oedd yn gweithio stafell radio y carcharorion. Ond doedd ei ddarlithoedd ar ddamcaniaeth Farcsiaeth ddim wrth fodd prif swyddog y carcharorion, sef yr enwog Douglas Bader. Ac er i Bader geisio gwahardd y milwyr rhag mynd i wrando ar Red Micky fel y'i galwodd methodd.
Roedd Micky'n brysur yn darlledu yn y stafell ddirgel pan ryddhawyd y castell ac ni ddarganfuwyd y stafell hyd at ddwy flynedd yn 么l pan ddigwyddodd adeiladwr gnocio twll yn y wal.
Wedi'r rhyfel ymunodd 芒'r Times ac fel gohebydd bu'n dyst i'r rhan fwyaf o ddigwyddiadau hanesyddol y cyfnod yn Ewrop a Rwsia. Wedi priodi Mary Booker ymgartrefodd ym Mhenrhyndeudraeth, lle buon nhw'n gymdogion ac yna'n gyfaill pennaf i'r athronydd Bertrand Russell a'i wraig olaf, Edith. Mae wedi ysgrifennu naw llyfr ffeithiol, 4 nofel a 6 chyfrol o farddoniaeth. Ac ar hyn o bryd mae o yn cael hwyl ar ddarllen a chyflwyno ei gerddi mewn gwyliau llenyddol ledled Prydain.
Rwan mae Warner Brothers yn cynhyrchu ffilm nodwedd enfawr o'i hunangofiant, 'Turned towards the sun: the extraordinary life of Michael Burn MC'. A choeliwch chi byth ond mae Michael Burn yn actio ynddo.
Yn ddiweddar fe ddaeth y criw i ffilmio Michael yn darllen rhai o'i gerddi yn y Stiwt - "a typical Welsh theatre". Yn 么l y broliant i'r ffilm bydd yn cyfleu manylion na ddatgelwyd erioed o'r blaen am fywyd llawn yr arwr hwn sydd wedi rhychwantu rhyfeloedd, cyfandiroedd a'r rhan fwyaf o'r ugeinfed ganrif.
Tybed gawn ni gyfle i weld y ffilm yn y Stiwt hefyd? Neu hyd yn oed y premiere?
|