|
Yn y cyfnod 1989-1991 bu swyddogion ymchwil o Goleg Polytechnig Manceinion yn ymchwilio i sut y gallai saith o drefi yng Nghymru wneud mwy o'u potensial i ddenu ymwelwyr. Fe ariannwyd eu prosiect gan arian Bwrdd Datblygu Cymru Wledig a Bwrdd Croeso Cymru. Dyna oedd blaengarwch ar ran y Coleg! Sicrhau swyddi yn y Coleg ym Manceinion efo arian Cymru! Sut y dewiswyd y Bala fel un o'r saith tref nid oedd neb yn siŵr iawn. Bu un swyddog yn ymweld yn gyson a'r Bala a thrafod efo rhai o arweinwyr y fro mewn llawer maes, a ffurfiwyd pwyllgor llywio a fyddai'n cyfarfod yn Henblas.
Cwestiwn pawb i'r swyddog oedd sut y gellid ariannu unrhyw fenter pe byddem yn dymuno hyrwyddo un. Ei ateb syml oedd na fedrai neb ateb hynny nes y byddai'n wybyddus beth y bwriedid ei wneud. Roedd hyn yn digalonni llawer!
Yr oedd Capel y Plase yn wag ar y pryd, wedi ei adnewyddu yn fewnol gan y Cyngor Sir, heb wybod yn iawn i beth, ond, ar gais taer y dref, nad oedd yr adeilad ddim i'w chwalu i wneud un maes parcio mawr. Yr oedd y swyddog yn gweld y lle yn fan y dylid datblygu arno.
Yr oedd rhai o aelodau'r pwyllgor llywio yn ei gweld hi'n od mai'r bwriad oedd creu darpariaeth ychwanegol ar gyfer ymwelwyr, ac y dylai y datblygiad fod o fudd i'r gymdeithas leol i gyd ac nid dim ond i'r rhai oedd yn dibynnu am ychydig fisoedd bob blwyddyn ar arian o bocedi'r ymwelwyr.
Yr oedd y swyddog yn credu y dylai fod gan Benllyn 'storïau' i'w dweud a fyddai o ddiddordeb i ymwelwyr. Holodd pa rai ac wrth gwrs yr oedd digonedd ohonynt - yn ymwneud a phynciau fel Thomas Charles, Michael D. Jones, Tom Ellis, Owen M. Edwards, y Rheilffyrdd, y Treialon Cŵn Defaid, yr Eisteddfodau, y Ffeiriau, y Llyn, Boddi Tryweryn, ac felly ymlaen. Rhoddwyd y syniad gerbron y gellid darparu arddangosfa barhaol neu amgueddfa yn y Capel Bach, ond tra byddai honno yn rhoi cipolwg bras iawn ar y storïau i ymwelwyr achlysurol ni fyddai pobl leol yn debyg o gael mantais barhaol ohoni. Cytunwyd fodd bynnag i roi yr awgrym o ddefnyddio'r Capel Bach fel canolfan i'r gweithgarwch ac aed a'r mater i Gyfarfod Cyhoeddus yn Neuadd y Cyfnod yn yr hydref 1991. Cafwyd trafod brwd a holi cwestiynau am lle y doi y pres unwaith eto! Ond cytunwyd i symud ymlaen ac etholwyd swyddogion dros dro.
Yr oedd y cyfarfod nesaf yn y Ganolfan hefyd ac fe gafwyd pwyllgor gwaith. Huriwyd arddangosfa ar Hanes y Celtiaid ar gyfer yr haf, 1992, ac fe ddechreuodd y gwaith. Er bod ymwelwyr yn galw, er bod storïau lleol di-ri wedi eu cyflwyno, ychydig o'r ymwelwyr sydd yn dod o gymharu â rhif y bobl leol. Efallai, felly, na wireddwyd syniad swyddogion Manceinion, ond gobeithio bod pobl Penllyn yn teimlo i chwi gael adnodd ychwanegol, buddiol, ar eich cyfer.
 |
Ìý
